Tadeusz Chciuk „Celt”

            Urodził się w 1916 roku w Drohobyczu. We Lwowie, na Uniwersytecie Jana Kazimierza uzyskał tytuł magistra praw w 1939. Ukończył średni kurs Konserwatorium Muzycznego. Podczas II wojny światowej brał czynny udział w walce zarówno z sowieckim, jak i hitlerowskim okupantem. Działał jako tzw. biały kurier Związku Walki Zbrojnej pomiędzy okupowaną przez ZSRR Małopolskę Wschodnią a Budapesztem. W maju 1940 roku wstąpił jako ochotnik do Armii Polskiej we Francji, po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 1 Brygadzie Strzelców w Szkocji. W Londynie ponownie zgłosił gotowość do pracy kurierskiej. Odbył przyspieszony kurs skoczków spadochronowych, a następnie, w nocy z 27 na 28 grudnia 1941 wylądował na spadochronie w okupowanej Polsce jako emisariusz rządu gen. Władysława Sikorskiego. Jego zadaniem było sporządzenie dla Sikorskiego raportu o stanie państwa podziemnego. Do Londynu powrócił jednak, na skutek szeregu przeszkód i trudności, dopiero w czerwcu 1943. Nie zdążył przekazać swojego raportu gen. Sikorskiemu, który 4 lipca tegoż roku zginął w Gibraltarze. Po powrocie do Londynu Chciukowi powierzono funkcję kierownika kurierów w MSW. Równocześnie został członkiem tajnej Radiostacji Świt z siedzibą w Anglii, symulującej nadajnik w Warszawie. W kwietniu 1944 wziął udział w kolejnej akcji spadochronowej jako emisariusz premiera Stanisława Mikołajczyka (akcja Salamander – 3 / 4.04.1944 „Zegar120”).                                

Chciuk powrócił do Londynu w lipcu tego samego roku tzw. Trzecim Mostem. Jego podwójny skok ,,cichociemnego” – w obu wypadkach zakończony szczęśliwym powrotem do centrali w Londynie był jedynym przypadkiem w dziejach tej formacji.  Po zakończeniu działań wojennych Tadeusz Chciuk udaje się w grudniu 1945 roku do Polski jako sekretarz Misji ds. Demobilu. Zostaje aresztowany przez UB, a po kilku miesiącach zwolniony. W kraju pracuje w Wojewódzkim Urzędzie Ziemskim w Krakowie. Współdziała także z Polskim Stronnictwem Ludowym w walce przeciw sowietyzacji kraju. Doznaje prześladowań ze strony UB i we wrześniu 1948 roku ucieka z Polski.  We Francji wstępuje do PSL. Do jego zadań należało redagowanie Biuletynu Informacyjnego PSL oraz piastowanie funkcji prezesa PSL w Okręgu Paryż. We Francji działa też w harcerstwie – jest instruktorem i naczelnikiem ,,Sokoła” w Paryżu.  Z Paryża los przeniósł Tadeusza Chciuka do Monachium. Tam był współtwórcą działającej od 1952 roku Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa, gdzie pod pseudonimem ,,Michał Lasota” walczył na falach eteru przeciw komunizacji Polski. Był redaktorem działu wiejskiego, czołowym komentatorem politycznym rozgłośni, a także autorem słuchowisk radiowych i audycji harcerskich. W późniejszych latach został zastępcą dyrektora Sekcji Polskiej RWE. Funkcję tę piastował do czasu przejścia na emeryturę w 1983 r. Przez kilka lat był prezesem Syndykatu Dziennikarzy Polskich w Niemczech Zachodnich. Od 1981 roku pełnił funkcję prezesa samodzielnego Oddziału byłych Żołnierzy AK w RFN, a w 1988 został prezesem (ostatnim) PSL na Uchodźstwie. Tadeusz Chciuk-Celt był autorem kilku książek (pisanych pod pseudonimem Marek Celt): ,,By Parachute to Warsaw”, ,,Koncert – opowiadanie cichociemnego”, ,,Biali Kurierzy” (Za tę książkę
otrzymał nagrodę pisarską Kombatantów Polskich) oraz ,,Raport z podziemia – 1942”, w których opisywał walkę z okupantem sowieckim i niemieckim i własne przeżycia. Za zasługi w walce o wolną i niepodległą Polskę władze RP na uchodźstwie nadały Tadeuszowi Chciukowi w 1943 roku order Virtuti Militari, a Komenda Główna AK przyznała mu dwukrotnie Krzyż Walecznych. Po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności, prezydent Lech Wałęsa nadał Tadeuszowi Chciukowi Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta. Tadeusz Chciuk został również odznaczony Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Batalionów Chłopskich, a także Harcerskim Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Był też jednym z pięciu Polaków kawalerem Orderu św. Graala, przyznanym przez Kapitułę w Walencji (Hiszpania).  Zmarł 10 kwietnia 2001 r. w szpitalu w Monachium. Pochowany został w Warszawie na Cmentarzu Powązki Wojskowe.